Παρασκευή 17 Νοεμβρίου 2017

Ο ελληνισμός υπό αναζήτηση και αποκάλυψη - Μια τριάδα βιβλίων



Πολύ συχνά, στους χώρους των ιδεών, εμφανίζονται, χωρίς πάντα να γίνεται αντιληπτό το φαινόμενο, παράλληλες διαδρομές, παρόμοιες αναζητήσεις και συσχετιζόμενες καταγραφές, οι οποίες αν αντιμετωπιστούν ως ενιαίο σύνολο εντός συγκεκριμένου πλαισίου μπορούν να φωτίσουν τα όρια στα οποία κινούνται και εκφράζονται οι συγκεκριμένες ιδέες. Τα όρια αυτά, όχι σπάνια, φαίνονται εντελώς απόμακρα και οι εντός τους περιεχόμενες αποχρώσεις αλληλοαναιρούμενες, ειδικά όταν τα φαινόμενα αντιμετωπίζονται αποσπασματικά, χωρίς φωτισμό των μεταξύ τους σχέσεων, καθιστώντας ακατανόητες τις κοινές συνιστώσες. Υπάρχουν, όμως και περιπτώσεις, όπου ο χρόνος, ο τόπος, η απλά η συγκυρία, συγκλίνουν με αποτέλεσμα οι ουσιαστικές σχέσεις να αναδεικνύονται.

Μια τέτοια περίπτωση, έτσι όπως την βίωσα προσωπικά, είναι αυτή των τριών βιβλίων που θα συζητήσουμε στο παρόν. Ο τόπος η Ελλάδα, ο χρόνος το διάστημα μεταξύ των ετών 2016-2017. Τυχαία συγκυρία πως διανύοντας το τελευταίο έτος του ανοιχτού πανεπιστημίου δεν είχα παρά ελάχιστο χρόνο και διάθεση για εξωσχολικά διαβάσματα οπότε τα τρία βιβλία που μας ενδιαφέρουν και εκδόθηκαν αυτή την περίοδο, ήταν από τα ελάχιστα που κατάφερα να διαβάσω, με αποτέλεσμα να δημιουργείται εξαρχής μια εγγύτητα μεταξύ τους. Εγγύτητα στο πότε τα διάβασα, εγγύτητα στην θέση τους πάνω στο γραφείο, εγγύτητα στα ενδιαφέροντα μου και στην θεματολογία του παρόντος ιστολογίου. Ουσιαστικά, υπάρχει εγγύτητα στα ουσιώδη αίτια της συγγραφής τους και στις διαδρομές που κινούνται, καθώς και τα τρία θα λέγαμε πως ασχολούνται με ιστορικές πτυχές και διαδρομές του ελληνισμού, μιας συγκεκριμένης μάλιστα έκφανσης αυτού. Τελικά, και τα τρία ανήκουν εμμέσως στην ευρύτερη προβληματική περί της ελληνικής ταυτότητας. Σύμφωνα με τα παραπάνω η ταυτόχρονη τους εξέταση μπορεί να μας αποκαλύψει τα όρια στα οποία η προβληματική για την ελληνική ταυτότητα (εντός του συγκεκριμένου πλαισίου που ορίζει η θεματική των βιβλίων) κινείται, καθώς και τις έξω από τον κόσμου του βιβλίου συνεκδηλώσεις και συσχετίσεις της, εφόσον υπάρχει η δυνατότητα εξέτασης τους.

Υπό μια έννοια, λοιπόν, το παρόν θα είναι μια τριπλή βιβλιοπαρουσίαση, στην οποία θα προσπαθήσω να είμαι όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικός, καθώς, καλώς η κακώς τους δύο από τους τρεις συγγραφείς τους γνωρίζω προσωπικά. Η παρουσίαση των βιβλίων θα ακολουθήσει την σειρά με την οποία τα διάβασα και νομίζω πως είναι και η σειρά έκδοσης τους. Μετά θα δούμε που θα μας οδηγήσουν οι συνειρμοί που θα προκύψουν καθώς με την ευκαιρία της κοινής βιβλιοπαρουσίασης θα μας δοθεί η δυνατότητα διαπίστωσης εσώτερων σχέσεων, στον κόσμο των συγκεκριμένων ιδεών, όπως αρχικά αναφέραμε.

Το πρώτο βιβλίο είναι το πιο πρόσφατο έργο του Δρ. φιλοσοφίας του Cambridge Νικήτα Σινιόσογλου με τίτλο "Αλλόκοτος Ελληνισμός". Σε αυτό, το πρώτο του νομίζω εκτενές έργο στα ελληνικά, ο συνεχώς κομίζων νέες ιδέες στο αντικείμενο του Σινιόσογλου, ασχολείται με επτά ιδιαίτερες προσωπικότητες του ύστερου μεσαίωνα και της νεότερης ελληνικής ιστορίας που κάτω από το πρίσμα του συγγραφέα αποτελούν αιχμές, "ακμές" σε αυτό που περιγράφει ώς αλλόκοτες, περιθωριακές ιδέες. Οι προσωπικότητες αυτές, οι περισσότερες άγνωστες στο ευρύ κοινό, είναι σε χρονολογική σειρά οι : Γεμιστός Πλήθων (1355-1452), Κυριάκος Αγκωνίτης (1391-1452,) Μάρουλλος Ταρχανιώτης (1453-1500), Χριστόδουλος Παμπλέκης (1733-1793), Θεόφιλος Καίρης (1784-1853), Παναγιώτης Σοφιανόπουλος (1786-1856) και Κωνσταντίνος Σιμωνίδης (1820-1867).

Το κύριο προσόν του έργου δεν είναι η βιογραφική παρουσίαση των προσώπων αυτών, αλλά η ανάπτυξη μιας συνθετικής εικόνας για τον αλλόκοτο ελληνισμό τους, καθώς και ο φωτισμός των ιδιαιτέρων χαρακτηριστικών που κάνουν τις ιδέες που εξέφρασαν οι προσωπικότητες αυτές, να συνδέονται μεταξύ τους ή να απομακρύνονται από τις άλλες, κυρίαρχες ιδέες της εποχής τους. Από τον προ-ρομαντικό προ-αρχαιολογικό έρωτα των αρχαίων καταλοίπων του Αγκωνίτη, στις ευφάνταστες πλαστογραφήσεις του Σιμωνίδη, ο αναγνώστης ταξιδεύει στους κόσμους των μεθοριακών ιδεών που κατάφεραν και δεν κατάφεραν να διαμορφώσουν τον νέο Ελληνισμό, που σαν σκιά, ακόμα βρίσκονται πίσω από τις διαδικασίες και οσμώσεις, οι οποίες δημιούργησαν το σύγχρονο εννοιολογικό περιεχόμενο του ελληνισμού. Φυσικά, όπως και στα αγγλόφωνα του έργα για την Βυζαντινή περίοδο, ο Σινιόσογλου εστιάζει στις πτυχές εκείνες των ιδεών που ακουμπώντας ή τιθέμενες και οι ίδιες σε επαφή με την κλασική προ-χριστιανική ανόθευτη ελληνικότητα, έρχονται συχνά σε σύγκρουση με τις καθιερωμένες μετέπειτα ιδεολογικές παγιώσεις, με αποτέλεσμα να αποτελούν ακόμα "αιχμές" στα βέλη οποιαδήποτε σύγχρονης αναζήτησης (ιδεολογικής και όχι μόνο) περί Ελληνικότητας. Η γλώσσα του συγγραφέα είναι εξαιρετική και αποτυπώνει με μεγάλη διαύγεια τις σκέψεις και ιδέες του, ένα πραγματικά εξαιρετικό έργο, του οποίου η ανάγνωση με ικανοποίησε αφάνταστα. Μια πολύ ενδιαφέρουσα παρουσίαση του βιβλίου θα βρείτε εξάλλου και εδώ.

Το πολύ ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια, είναι πως μελέτες σαν και αυτές του Σινιόσογλου, βιβλία για τον Πλήθωνα και το Βυζάντιο, ή για άλλοτε άγνωστες πτυχές και προσωπικότητες της ιστορίας, όπως για παράδειγμα η περίπτωση του Μάρουλλου, διεισδύουν στην νεοελληνική πραγματικότητα με διάφορους τρόπους, ξεφεύγοντας από τις πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες. Ακολουθώντας συχνά περίεργες διαδρομές, καταφέρουν, σαν τις περιθωριακές ιδέες των ηρώων του πρώτου βιβλίου, να εισχωρήσουν σε καθημερινές συζητήσεις, σε διαδικτυακές κόντρες, στις προσωπικές αναζητήσεις περί της νεοελληνικής ταυτότητας διαφόρων ανθρώπων. Συχνά αυτό συμβαίνει μέσω άλλων βιβλίων και άρθρων, απλών ερευνητών και φιλομαθών ανθρώπων που λαμβάνοντας την σκυτάλη εκλαϊκεύουν την γνώση των πρώτων έργων και με την σειρά τους προσθέτουν ένα λιθαράκι στην διευρυμένη καλλιέργεια των σχετικών αναζητήσεων.


Μια τέτοια περίπτωση είναι αυτή του δεύτερου βιβλίου, "Αγαλματένια Κρίνα" του δημοσιογράφου και συγγραφέα Μηνά Παπαγεωργίου, ο οποίος είναι από τους συνήθεις υπόπτους, είτε αρθρογραφώντας στον καθημερινό και μηνιαίο τύπο, είτε μέσω των δικών του έργων, στην παραπάνω διαδικασία διάχυσης τέτοιων ιδεών σε ένα ευρύτερο κοινό. Καθώς μάλιστα οι προσωπικές του αναζητήσεις περί της ελληνικής ταυτότητας τα τελευταία χρόνια τον έχουν οδηγήσει σε παρόμοια μονοπάτια, σίγουρα ανιχνεύονται επιρροές από το έργο του Σινιόσογλου, το οποίο αξιοποιεί στις δικές του ιδεολογικές αποτυπώσεις (κάτι που αναγνωρίζεται φυσικά, όπως στην συνέντευξη εδώ). Μια σχετική συνέντευξη μάλιστα του δεύτερου στον πρώτο μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
Εκεί λοιπόν που ο "Αλλόκοτος Ελληνισμός" παρουσίαζε επτά προσωπικότητες, τα "αγαλματένια κρίνα" μας παρουσιάζουν εννέα - ίσως αλλόκοτες επίσης - ιστορίες, ή καλύτερα ιστορικά στιγμιότυπα και περιπτώσεις, οι οποίες κατά τον συγγραφέα αποτελούν ενδείξεις προχριστιανικών ελληνικών επιβιώσεων στην νεότερη ιστορία. Από τις αναφορές λοιπόν για "εθνικούς" στην Λακωνία του 9ου αιώνα έως στις λαϊκές επιβιώσεις παγανιστικών πρακτικών στην νεότερη Ελλάδα, τα στιγμιότυπα αυτά υπονοούν μια επιβίωση και "αντίσταση" του κλασικού ελληνισμού δια μέσω των αιώνων, μια επιβίωση η οποία στηρίζει και εμπνέει μέχρι σήμερα τις αντίστοιχες νεότερες ιδεολογικές προσπάθειες επανεύρεσης αυτού του "κλασικού", "πραγματικού" ελληνισμού, όπως και αν τον εννοεί ο καθένας που τσαλαβουτάει στις ανεξάντλητες πηγές του προχριστιανικού πολιτισμού μας. Φυσικά αυτό, δηλαδή η ανίχνευση τέτοιων "επιβιωμάτων"  είναι κάτι που πολλές φορές, ειδικά στην αρχή της, έκανε προγραμματικώς  η επιστήμη της λαογραφίας στην Ελλάδα, θέλοντας να αποδείξει την σύνδεση των νεότερων Έλληνων με τους παλαιούς. Η διαφορά τώρα είναι πως πρωτοκαθεδρία λαμβάνει όχι το ίδιο το επιβίωμα (ή οι επιβιώσαντες) αλλά η ιδεολογική ταυτότητα του επιβιώματος ώς μη χριστιανικό, δηλαδή πολυθεϊστικό. Το άλμα βέβαια από την επιβίωση μιας πρακτικής στην επιβίωση μιας ιδέας, πόσο μάλλον μιας ταυτότητας είναι αρκετά μεγάλο και ορθώς στο έργο κάτι τέτοιο δεν λαμβάνει ρητώς χώρα παρότι υπονοείται. Για παράδειγμα ο συγγραφέας επαναφέρει ανάμεσα στις εννέα περιπτώσεις, αναλύοντας την περισσότερο, μια δική μου αρχική υπόθεση, υπόθεση-εργασίας αν θέλετε, από το παλαίοτερο άρθρο μου "Διιπόλεια-Βουφόνια και μαγικές περιαρόσεις". Η διαφορά ανάμεσα στα δύο νομίζω πως έγκειται, στο ότι η δική μου εστίαση είχε να κάνει με μια προσπάθεια ερμηνείας της αρχαίας πρακτικής μέσω σύγκρισης με τις νεότερες και όχι απαραίτητα με μια προσπάθεια ανάδειξης επιβιώσεων και συνέχειας, αλλά για αυτά περισσότερα σε λίγο. Το βιβλίο εν τέλει είναι καλογραμμένο, σύντομο και αποτυπωμένο με δημοσιογραφικό στύλ. Έχοντας αυτά τα χαρακτηριστικά είναι ένα πολύ καλό βιβλίο για να φέρει σε επαφή με όλα τα παραπάνω ζητήματα και την συγκεκριμένη θεματολογία τον μέσο Έλληνα "ψαγμένο" αναγνώστη. Στα σύν του έργου, επίσης, η παρουσίαση όλων των πηγών του συγγραφέα, κάτι που δίνει το δικαίωμα, στον επίδοξο νέο αναζητητή της παλαιάς-νέας νεοελληνικής ταυτότητας να ψαχτεί περισσότερο. Αυτό που κατά την γνώμη μου λείπει ή που μάλλον προσωπικά θα ήθελα, χωρίς αυτό να μειώνει την αξία του έργου, καθώς δεν φαίνεται να ήταν στους σκοπούς του συγγραφέα εξ αρχής, μιας και μάλλον θα άλλαζε την μορφή και αναγνωστική στόχευση του βιβλίου, θα ήταν μια μεγαλύτερη κριτική ανάλυση και σύνθεση των αναφερόμενων περιπτώσεων επί τη βάση της ιδεολογικής τους συνοχής, έτσι όπως την αντιλαμβάνεται ο συγγραφέας, μιας και την υπονοεί.

Αφού, όμως αναφερθήκαμε σε επιβιώσεις και συνέχειες ας πάμε να δούμε και το τρίτο έργο και το πώς αυτό σχετίζεται με τα παραπάνω. Πρόκειται για το " Το μεγαλείο και την απελπισία σου", του Βλάση Ρασσιά που υποτιτλίζεται από τον συγγραφέα ως "Ιστορικό αφήγημα για την μυστική διαδρομή της ελληνικής εθνικής θρησκείας.". Αναγκαστικά, για την κατανόηση του συγκεκριμένου βιβλίου, ακόμα και του υπότιτλου, αλλά και για την περαιτέρω ανάπτυξη της προβληματικής που απασχολεί συχνά πυκνά και το παρόν ιστολόγιο θα χρειαστούν αρκετές διευκρινήσεις, οπότε με την συγκεκριμένη περίπτωση θα ασχοληθούμε εκτενέστερα, πέραν των πραγμάτων που θα λέγαμε ως απλή βιβλιοπαρουσίαση. Μέσω αυτών θα προσδιορίσουμε και το γενικότερο πλαίσιο ιδεών που αναφέραμε, καθώς για παράδειγμα από την μία για το παρόν βιβλίο αλλά και άλλες δραστηριότητες του ο συγγραφέας αντλεί από τα έργα ερευνητών όπως ο Σινιόσογλου και από την άλλη εμπνέει το ενδιαφέρον για έργα όπως του Παπαγεωργίου.

Για όσους ασχολούνται έστω και στο ελάχιστο με το σύγχρονο αρχαιολατρικό κίνημα στην Ελλάδα, ειδικά με το κομμάτι εκείνο που αναφέρεται στην πατρώα θρησκευτική παράδοση το όνομα του Β.Ρασσιά είναι πολύ γνωστό, καθώς εκτός από την συγγραφή αρκετών σχετικών βιβλίων, είναι και ο ιδρυτής και αδιαμφισβήτητος ηγέτης του Υπάτου Συμβουλίου των Ελλήνων Εθνικών. Περισσότερα για τον ίδιο στην πλούσια προσωπική του σελίδα. Οι πιο ψαγμένοι στον "χώρο" γνωρίζουν επίσης ή έχουν βιώσει, την προσπάθεια ηγεμονίας ή με την αρνητική όψη, καπελώματος, του όλου "χώρου" εκ μέρους του συγγραφέα αρχής γενομένης από το ίδιο το όνομα της προσωπικής του οργάνωσης αλλά και από την όλη τακτική που χρόνια ακολουθεί ο ίδιος προσωπικά αλλά και το ΥΣΕΕ κάτω από την καθοδήγηση του. Αυτό ίσως που θέλει ιδιαίτερη επαφή και παρακολούθηση για να γίνει κατανοητό είναι η σταδιακή, ιδεολογική και τακτική θα λέγαμε, στροφή του συγγραφέα τα τελευταία χρόνια, από την υπεράσπιση μιας "φυσικής", "εθνικής", ανοιχτής πολυθειστικής θρησκείας, στην κατασκευή μιας ιδιόμορφης σεκταριστικής αφήγησης για την συνέχεια του ελληνικού πολυθεϊσμού, που αποσκοπεί προφανώς και κυρίως στην επίτευξη του παραπάνω πατροναρίσματος. Με λίγα λόγιαμ η αφήγηση αυτή που εμφανίστηκε το 2008 και βασίζεται ως έμπνευση και πηγές κατά κύριο λόγο στις εργασίες του ιστορικού Κων/νου Σάθα, λέει πως μέσω κάποιων μυστικών εταιριών του μεσαίωνα (Πχ. Ολύμπια Αδελφότης), η Ελληνική θρησκεία και μυστικά σχετικά με αυτή (τυπικά τελετών κ.α) επιβίωσε κρυφά από την εποχή του Πλήθωνα  και πως μέσω μιας σειράς διαδοχής η οποία καταλήγει στο σημερινό ΥΣΕΕ έφτασε στις ημέρες μας. Αποτέλεσμα των ανωτέρω είναι αφενός το ΥΣΕΕ να υποστηρίζει πως αποτελεί την Μοναδική, πραγματική, αληθινή ή ότι άλλο έκφραση της Ελληνικής θρησκείας και από την άλλη ο ίδιος ο Β.Ρασσιάς να φέρεται ως ο "νόμιμος" κάτοχος και εκπρόσωπος της. Για τα ιδεολογικά προβλήματα μιας τέτοιας αφήγησης έχω αναφερθεί στο παρελθόν (πχ εδώ) αρκετές φορές οπότε δεν χρειάζεται να επεκταθούμε ας δούμε, όμως, πως σχετίζονται με το βιβλίο.

Το συγκεκριμένο, λοιπόν, βιβλίο, είναι το προαναγγελθέν (όταν αρχικά παρουσιάστηκαν απο τον  συγγραφέα οι πρώτες εξιστορήσεις της συγκεκριμένης αφήγησης και ύστερα από τις εύλογες απορίες ή ερωτήσεις αρκετών ανθρώπων για την "απόδειξη" των λεγομένων του ή έστω για παρουσίαση των "πηγών" του, ο ίδιος είχε υποστηρίξει πως η κατεστημένη ιστορική επιστήμη δεν καταγράφει την δράση τέτοιων μυστικών εταιριών και την παράδοση αυτή οπότε στο μέλλον θα παρουσίαζε όλη την ιστορία υπό την μορφή "μυθιστορήματος"), αποκορύφωμα της παραπάνω προσπάθειας και το αποτέλεσμα των συσσωρευτικών μικροαφηγήσεων και κατασκευών που εν συνόλω καταλήγουν στην ολοκληρωμένη εικόνα που σύντομα περιέγραψα, όπως αυτές εμφανίστηκαν από την αρχή δημιουργίας του αφηγήματος μέχρι πριν περίπου ένα χρόνο που αυτό παγιώθηκε στα βασικά του χαρακτηριστικά. Πολύ ενδιαφέρουσα είναι η παρακολούθηση της διαχρονικής διαδιακασίας εμπλουτισμού και κατασκευής του μέσα από τις ομιλίες και αναρτήσεις του συγγραφέα, τις σχετικές ομάδες του FB κτλ αλλά και αυτό είναι μια άλλη ιστορία.

Το συγκεκριμένο βιβλίο, λοιπόν, μπορεί να εξεταστεί με δύο διαφορετικούς τρόπους. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω διαδικασιών και ως εργαλείο των σκοπών του συγγραφέα του και ώς λογοτεχνικό έργο, μυθιστόρημα ή αφήγημα. Το πρόβλημα είναι πως είναι τόσο αλληλένδετα τα παραπάνω που ουσιαστικά ο οιοσδήποτε έχει την παραπαμικρή επαφή με το αντικείμενο δεν μπορεί να τα ξεχωρίσει και τόσο εύκολα. Η ίδια η δομή του βιβλίου βέβαια ενισχύει αυτό το πρόβλημα καθώς το μισό βιβλίο αποτελείται από κατά κύριο λόγο αυτοτελείς αφηγήσεις στιγμιοτύπων του παρελθόντος που αναδεικνύουν την δράση προσωπικοτήτων (υπαρκτές οι περισσότερες) οι οποίες συσχετίζονται με την συνέχεια της ελληνικής θρησκείας (παρουσιαζόμενες έτσι στο βιβλίο) και το άλλο μισό με την αφήγηση μιας σύγχρονης ιστορίας που περιλαμβάνει τον ίδιο τον συγγραφέα και εξαντλείται στο πώς η μυστικη εταιρία ήρθε σε επαφή μαζί του, το αναγνώρισε ως εκλεκτό και του παραδόθηκε η παραπάνω γνώση. Το κομμάτι αυτό, δηλαδή το μισό βιβλίο είναι μια εντελώς παιδική αυτοαναφορική προσπάθεια ανάδειξης της νομιμότητας των επιδιώξεων του συγγραφέα και κυκλικής "απόδειξης" του συνολικού του αφηγήματος που δεν έχει καμία λογοτεχνική αξία να σταθούμε. Για παράδειγμα ο συγγραφέας σε αυτό το κομμάτι (που αναπτύσσεται εναλλάξ με τις ιστορικές αφηγήσεις) της υποτιθέμενης συνάντησης του με κάποιον άγνωστο της μυστικής αυτής εταιρίας αρχές των 90s στο Θησείο πολλές φορές αναφέρει πράγματα, μόνο και μόνο για να εμφανίσει μετέπειτα αποκτηθείσα γνώση ή κατασκευασμένη ιστορία ώς υπαρκτή από τότε δηλαδή να δώσει βάθος στο αφήγημα του. Πχ αναφέρονται στον διάλογο τους στον Μάρουλλο (βλ. παραπάνω Σινιόσογλου) τον οποίο ουδέποτε ο συγγραφέας ανέφερε στην πληθώρα των δημοσιεύσεων και ομιλιών του (όπως και τους στρατιότι και ένα σωρό άλλα βασικά συστατικά του αφηγήματος) μέχρι και πολύ πιο πρόσφατα - αντίστοιχως, μόλις προ μηνός διαπίστωσα πχ πως στο αφήγημα πιθανώς να προστεθεί μελλοντικά και άλλο ένα "στοιχείο", η περίπτωση της "ελληνούπολης" για την οποία είχα γράψει άρθρο το 2013, αφού ο συγγραφέας έκανε σχετική ομιλία ) - μετά το 2008 (οπότε και χτίζεται η επαφή με το έργο του Σάθα κτλ) και o Μάρουλλος είναι ήδη αντικείμενο ξένων μονογραφιών, άρθρο σε εφημερίδες ή σε εγχώριες επιστημονικές δημοσιεύσεις. Το γιατί το Διιπετές πχ δεν θα μπορούσε να έχει βγάλει την "εθνική" ιστορία του Μάρουλου από το 1991 που την "ήξερε" και συζήταγε με το μέλος της αδελφότητας ο Ρασσιάς μέχρι το 2012-2013 που ανέβασε τον ύμνο στον Ήλιο) είναι κάτι που μας διαφεύγει (αν και γι' αυτό μπορεί μελλοντικά να υπάρξει ένα επεξηγηματικό "ιστορικό αφήγημα").

Στο έτερο κομμάτι τώρα των ιστορικών αφηγήσεων, ο συγγραφέας κάνει προσπάθεια να μας βάλει στο κλίμα της εποχής και των στιγμιοτύπων που παρουσιάζει και εδώ γίνεται εκτεταμένη χρήση λογοτεχνικών πηγών, προσπάθεια αναπαράστασης της γλώσσας και του ύφους της κάθε εποχής κτλ πράγμα που αν γινόταν με καλύτερο τρόπο θα μπορούσε να είναι επιτυχημένο. Δυστυχώς και μιλώντας λογοτεχνικά, το βιβλίο, ιδιαίτερα συγκεκριμένα σημεία ενώ κάποια άλλα οριακά είναι αποδεκτά, πάσχει ποικιλοτρόπως, από την επανάληψη μέχρι και την κακή διατύπωση, σαν να έχει γραφτεί στο πόδι, κάτι που μου έκανε εντύπωση καθώς και ο χρόνος υπήρχε (από την προαναγγελία) ώστε να γίνει προσεγμένη επιμέλεια, αλλά και τις εκφραστικές δυνατότητες αποδεδειγμένα κατέχει ο συγγραφέας. Το συνολικό αποτέλεσμα προσωπικά κρίνεται απογοητευτικό. Από την μία το κόστος της αυτοαναφορικότητας και καταστατικής δημιουργίας του (μισές από τις ελάχιστες 100 σελ σύνολο ) και από την άλλη το ιστορικό αφήγημα που δεν στέκεται αυτοτελώς στο ύψος του. Προσπαθώντας να είμαι αντικειμενικός (υπό την έννοια πως οι θρησκευτικές και ιδεολογικές προεκτάσεις των πρακτικών του συγγραφέα με βρίσκουν αντίθετο ) θα μπορούσα σε κάθε άλλη περίπτωση να δω το βιβλίο - αν ήταν μυθιστόρημα- ίσως σαν το εξαιρετικό Λάλον ύδωρ του Ασωνίτη, ή έστω σαν την ευχάριστη "μεσσιανική αυτοκρατορία" του Ρωμοσιού, αλλά δυστυχώς δεν καταφέρνει, ενώ κάλλιστα θα μπορούσε σαν ιδέα, να είναι ούτε το ένα ούτε το άλλο. Καθώς στερείται βάθους στην ιστορία που αφηγείται (το μόνο "δέσιμο" σε ένα υποτιθέμενο όλο των ξεχωριστών αφηγήσεων-στιγμιοτύπων- είναι η συνάντηση στο Θησείο και η παράδοση των παραδεδομένων στον συγγραφέα) και δεν αναδεικνύει κανένα προτέρημα από αυτά που θα μπορούσε ως λογοτεχνία. Θα μπορούσε για παράδειγμα να είναι ένα αφήγημα ιδεολογικού ντοπάρισματος που να πωρώνει τους hardcore εγχώριους παγανιστές ή ένα μυθιστόρημα που να  εμπνέει τους τρίτους που έρχονται σε επαφή μαζί του, η ένα αφήγημα με στοιχεία μυστηρίου, θρίλερ και suspense αλλά Dan Brown κτλ αλλά δυστυχώς δεν...

Αυτό που μένει - αξία την οποία μοιράζεται με τα προηγούμενα έργα που παρουσιάσαμε - είναι νομίζω η ώθηση των ενδιαφερομένων στην μελέτη και αναζήτηση αυτών των πτυχών της ιστορίας ή των προσωπικοτήτων που παρουσιάζονται. Eίτε πρόκειται για την αρκετά διαφορετική παρουσίαση, σε σχέση με την "καθεστωτική" ιστορία, περιπτώσεων όπως του Ιάκωβου Βασιλικού  είτε την όντως ενδιαφέρουσα περίπτωση του Τραχανιώτη, είτε την ανύπαρκτη ιστορικώς, μη καταγραμμένη περίπτωση κάποιων άλλων, η κατανόηση/μάθημα είναι πως η ιστορία και τα αφηγήματα της δεν πρέπει να αναλίσκονται στην ιδεολογική ή παρόμοια μόνο χρήση, αλλά να εμπλουτίζονται και με άλλες, ουσιαστικές για την θετική απόκριση έναντι τους, αρετές. Εξάλλου ο συγκεκριμένος χώρος ενδείκνυται για αναζητήσεις και όχι αποκαλύψεις. Το άλλο που μας ενδιαφέρει, κάτι που ίσως στο μέλλον αποτελέσει αυτοτελές αντικείμενο έρευνας για μελετητές, είναι από την μία οι διαδρομές που ακολουθούν οι αναζητήσεις περί της Ελληνικής ταυτότητας και από την άλλη οι ιδεολογικές χρήσεις των όποιων ευρημάτων και απόψεων καθώς αυτές είναι που εν τέλει διαμορφώνουν δυναμικά και διαδραστικά τις μελλοντικές επαφές μεταξύ πρωτοπόρων μελετητών, εκλαϊκευτών, ή καθοδηγητών και του ψαγμένου η και άσχετου κοινού που γίνεται αποδέκτης τους με ποικίλους τρόπους. 

26 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Ο Ρασσιάς ισχυρίζεται ότι έμαθε για τη "Σάθειο" εταιρία παλαιότερα, όχι όμως ότι σκόπευε μέχρι το 2010 να ασχοληθεί με αυτό στα γραπτά του. Το βιβλίο είναι μυθιστόρημα και ως λογοτέχνης (που δεν είναι κιόλας, οπότε όντως λογοτεχνική αξία έχει πολύ μικρή το έργο) κι εκεί μπορεί να γράφει πράγματα που δεν ισχύουν -- ή έστω να ψεύδεται χωρίς να χρειάζεται να υποστηρίξει τα ψέματά του, αν δεχτούμε ότι λέει ψέματα. Το 2010 λέει πως ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με κάποια κείμενα που τον έπεισαν ότι ο Σάθας έλεγε αλήθεια, οπότε πείστηκε και μίλησε ανοιχτά, εξ' ου και δεν έκανε αναφορά σε αυτά τα πράγματα στο έργο του μέχρι εκείνη τη στιγμή. Ακόμη κι αν ο Ρασσιάς λέει παραμύθια, και εφόσον δε φέρνει αποδείξεις είναι απολύτως λογικό να κατηγορείται για κάτι τέτοιο, είναι συνεπής στο αφήγημά του.

https://www.youtube.com/watch?v=IysyA_0B1ro

[Από 15:08]

Πανδιων είπε...

Ναι βέβαια, αλλά κοιτώντας εκ των υστέρων το οικοδόμημα δύσκολα κανείς μπορεί να διακρίνει, αν δεν τις ξέρει από πριν η δεν τις έχει ζήσει, τις φάσεις ανέγερσης του (Ο πρώτος που ασχολήθηκε με στρατιότι και Σάθα και επηρέασε τα θεμέλια ήταν ο Μυτιλιναίος την εποχή γνωριμίας τους εντός του ΕΑΡ πχ). Το μεγάλο πρόβλημα είναι όντως αυτό, πως αν πρόκειται για λογοτέχνημα δεν έχει αυτοτελή τέτοια αξία, ενώ αντιθέτως αν πρόκειται για το εσωτερικό "αφήγημα" του ΥΣΕΕ και του γραμματέα του ώστε να χτίσει μια κάποια ιστορικότητα που αναγορεύει αυτόν και αυτό σε μια ιδιαιτερότητα εντός του γνωστού "χώρου" τότε μπάζει απο παντού για αυτούς που γνωρίζουν. Θεωρώ πως βάσει ικανοτήτων θα είχε τις δυνατότητες να είναι ένα αξιόλογο λογοτέχνημα (η τουλάχιστον αυτό θα περίμενα παρότι προσωπικά πολλάκις απογοητευμένος από την πορεία του) αν στόχος του ήταν αυτός αλλά δυστυχώς καθώς ο στόχος ήταν άλλος (εμφανής στις 50% και αυτοαναφορικές σελίδες) το αποτέλεσμα είναι απογοητευτικό. Το ότι απογοητεύει με συνέπεια δεν μου λέει κάτι πέρα από την ανικανότητα αυτοκριτικής.

Ανώνυμος είπε...

Και πάλι, η ευθύνη βαραίνει κυρίως το Σάθα παρά το Ρασσιά και το Μυτιλιναίο που φαίνεται να τον πίστεψαν. Αυτά που γράφει στην εισαγωγή του 8ου τόμου της Μεσαιωνικής Βιβλιοθήκης εμπεριέχουν τα περισσότερα από όσα αναπτύσσει ο Ρασσιάς στο βιβλίο του. Κι από τη στιγμή που ο Σάθας λέει ότι δεν υπάρχουν πηγές για να υποστηριχτεί η θεωρία του ακριβώς επειδή μιλάμε για βυζαντινές μυστικές εταιρίες οι οποίες άφησαν στοιχεία διάσπαρτα και κεκαλυμμένα, τοποθετεί τη θεωρία του εκτός επιστημονικής επαλήθευσης. Όπως λέει κι ο Καλδέλλης, η θεωρία του Σάθα είναι μη επαληθεύσιμη, εξ' ου και οι επιστήμονες δεν ασχολούνται μαζί τους, δεν έχει κάτι να τους απασχολήσει. Κι ο Ρασσιάς ακολουθεί αυτή τη γραμμή, λέγοντας ότι από επιστημονικής σκοπιάς, η θεωρία δεν υφίσταται καν γιατί δε λειτουργεί σε επίπεδο πηγών. Από εκεί και πέρα, δε βλέπω κάποια προσπάθεια "εξαπάτησης" ούτε βλέπω να "μπάζει" ή κάτι τέτοιο, βλέπω μόνο αυτό που λες: ένα αφήγημα με πολύ μικρή λογοτεχνική αξία που χρησιμοποιεί τη θεωρία του Σάθα.

Πανδιων είπε...

Η όποια "εξαπάτηση" δεν έγκειται στην ανακάλυψη ή την πίστη στην θεωρία του Σάθα, αλλά στην χρήση της και οικειοποίηση της για προσωπικούς λόγους με επιχειρήματα τύπου "ο γέροντας μου παρέδωσε τα χάλκινα βιβλία"

Ανώνυμος είπε...

Ίσως εσύ να ξέρεις καλύτερα από προσωπική εμπειρία. Εγώ, απ' έκω, χωρίς να είμαι σε κανένα "μαγαζί", βλέπω μόνο ότι ο Ρασσιάς λέει πως είδε κάποιες από τις πηγές του Σάθα στην Τριέστη και πείστηκε, τίποτε παραπάνω, και τίποτε λιγότερο.

Ανώνυμος είπε...

Για να μην παρεξηγηθώ, εννοώ ότι δεν έχω ιδέα τι λέει ο Ρασσιάς μέσα στο ΥΣΕΕ. Αν για εσωτερική κατανάλωση στο μαγαζί του ισχυρίζεται ότι έχει τεκμήρια για το ότι αυτά που λέει ο Σάθας όχι απλώς ισχύουν αλλά έχει κι ο ίδιος προσωπική εμπλοκή, δεν το γνωρίζω. Ως εξωτερικός παρατηρητής, όμως, τον βλέπω να λέει ότι όλα αυτά δεν αφορούν την επιστήμη της ιστορίας, οπότε δε μπορώ να τον κατηγορήσω ότι λέει ψέματα.

Πανδιων είπε...

"Η όποια "εξαπάτηση" δεν έγκειται στην ανακάλυψη ή την πίστη στην θεωρία του Σάθα, αλλά στην χρήση της και οικειοποίηση της για προσωπικούς λόγους"

Δεν μιλάω για το τι λέει εκτός βιβλίου (αν και ταυτίζεται το εκτός αφήγημα με όσα αναφέρονται εντός βιβλίου ), μέσα σε αυτό αναφέρεται στην συνάντηση του στο Θησείο με κάποιον της Ολύμπιας αδελφότητας που του παρέδωσε τα στοιχεία και τα "μυστικά αντικέιμενα" μαζί με το "χρίσμα" του "ελληνομνήμονος".

Ερώτηση: "λέει πως είδε κάποιες από τις πηγές του Σάθα στην Τριέστη και πείστηκε" Πότε πήγε στην Τριέστη και πείστηκε γιατί το αφήγημα "πρωτοεμφανίστηκε" το 2007.

Ανώνυμος είπε...

Εφόσον δεν το ισχυρίζεται αυτό για τη συνάντηση στο Θησείο εκτός βιβλίου, το οποίο ξεκάθαρα παρουσιάζεται ως μυθοπλασία, πού ακριβώς έγκειται η εξαπάτηση; Δεν καταλαβαίνω.

Στο βίντεο λέει πως το 2010 είδε κάποιες από τις πηγές του Σάθα. Ξεκάθαρα λέει ότι πριν το 2010 δεν τα είχε δει με τα μάτια του αλλά είχε ήδη πειστεί. Αν έλεγε άλλα, θα καταλάβαινα ότι, ναι, εδώ παίζεται κάτι. Το λέει όμως.

Πανδιων είπε...

"Εφόσον δεν το ισχυρίζεται αυτό για τη συνάντηση στο Θησείο εκτός βιβλίου".
Δεν καταλαβαίνω τι λές. Εννοείται πως το ίδιο λέει και εκτός βιβλίου. Είπαμε το αφήγημα είναι το ίδιο. "το οποίο ξεκάθαρα παρουσιάζεται ως μυθοπλασία": Ξεκάθαρα σε 100 διαφορετικές περιπτώσεις και δημοσίως πχ FB έχει πει ο ίδιος πως το τιτλοφορεί αφήγημα και είναι γραμμένο σε στυλ μυθοπλαστικό όχι γιατί δεν είναι αυτό που παρουσιάζει ως αλήθεια (μάλιστα πρώιμη version του αφηγήματος όπως παρουσιάστηκε στον Εκατηβόλο σε ομιλία αρκετά πριν το 10 έπαιξε ως διαφήμιση/απόδειξη περί "γνωστότητος της εθνικής θρησκείας. Όλα αυτά είναι γνωστά και δημόσια.) αλλά επειδή ακριβώς δεν μπορεί να δώσει τα στοιχεία...και γιατί να τα δώσει εξάλλου όπως είπε στην συνέντευξη, άσε που έχουν θυμώσει "ΟΙ ΕΞΩ" (που πάει να πεί πως ακόμα και να υπάρχουν τα ιστορικά τεκμήρια μας μένει και η απόδειξη των Εξω...) :-).

Νομίζω είναι ξεκάθαρο που έγκειται η "εξαπάτηση", μην λέω πάλι τα ίδια.
Το 10 πήγε στην Τριέστη και πείστηκε το 2007 όμως ξεκίνησε η ανάπτυξη του "αφηγήματος".
Τελικα πείστηκε από πρίν την Τριέστη η μετά; Με μπερδεύεις. Το βιβλίο-αφήγημα εξάλλου είχε ήδη προανακοινωθεί πρίν το 2010.

Ανώνυμος είπε...

Εξαπάτηση θα ήταν αν επινοούσε πηγές που δεν υπήρχαν. Το να λέει ΕΓΩ το πιστεύω επειδή κάποια στιγμή πριν το 2010 μου το είπαν και το πίστεψα ενώ το 2010 είδα τα τεκμήρια και με τα μάτια μου και ακριβώς επειδή δεν υπάρχουν πηγές ο μόνος τρόπος που μπορώ να το παρουσιάσω προς τα έξω είναι ως μυθοπλασία, δεν είναι εξαπάτηση. Μπορείς να το πεις ένα σωρό άλλα πράγματα εφόσον δέχεσαι ότι δε λέει αλήθεια για τις πηγές του Σάθα, όπως ας πούμε βλακεία, να εκτίθεται έτσι με ανυπόστατους ισχυρισμούς και να μη φέρνει αποδεικτικά στοιχεία αλλά ανταυτού να βγάζει ένα κακογραμμένο διήγημα, εξαπάτηση όμως πουθενά δε βλέπω.

Πανδιων είπε...

Τρίτη φορά γιατί έχεις κολλήσει με τον Σάθα και τις πηγές.

"Η όποια "εξαπάτηση" δεν έγκειται στην ανακάλυψη ή την πίστη στην θεωρία του Σάθα, αλλά στην χρήση της και οικειοποίηση της για προσωπικούς λόγους"

Πανδιων είπε...

Ασε που εσύ πρώτος χρησιμοποίησες την λέξη εξαπάτηση και εγώ απλά σου απάντησα πως αν υπάρχει εξαπάτηση τότε αυτή....το ίδιο με παραπάνω.

Ανώνυμος είπε...

Έχω "κολλήσει" με το Σάθα γιατί ο Σάθας είναι το ζήτημα. Απ' το μυαλό του τα έβγαλε αυτά που λες ότι χρησιμοποιεί για προσωπικούς λόγους ο Ρασσιάς; Αν ήθελε να εξαπατήσει, η έκδοση ενός προχειρογραμμένου αφηγήματος και η διαρκής άρνηση να πει οτιδήποτε πέρα από γενικότητες είναι η στρατηγική του; Γιατί δε μου μοιάζει με στρατηγική εξαπάτησης. Αν δεν ισχύει τίποτα από όσα λέει, αυτό με το οποίο μοιάζει περισσότερο είναι ΑΥΤΑΠΑΤΗ, όχι εξαπάτηση. Αν κοροϊδεύει κάποιον σε όλη αυτή την ιστορία ο Ρασσιάς, αυτός μπορεί να είναι μόνο ο εαυτός του.

{Βρες έναν όρο γι' αυτό που εννοείς στο κείμενό σου αν όχι την εξαπάτηση - αν είναι να συνεννοηθούμε καλύτερα έτσι.}

Πανδιων είπε...

Ο Σάθας είναι το ζήτημα για εσένα που ασχολείσαι με το θέμα ισχύος ή όχι των πηγών. Εγώ ασχολούμαι με το θέμα παραδεδομένα και εξ αυτών αυτό-αγόρευση σε φύλακα του ελληνισμού και εκλεκτού "των έξω".

Διοφάντης είπε...

Θα ήθελα αν μου επιτρέπεται να πω και εγω την γνώμη μου επι του θέματος, (χρόνια αναγνώστης του ιστολογίου, πρώτη φορά γράφω). Συμφωνώ με τον Πανδίων στο οτι δεν ενοχλεί οτιδήποτε γράφει στο εν λόγω βιβλίο με τη μορφή μυθηστορίματος, όμως έξαπατά (κατα τη γνώμη μου) όταν τα χρησιμοποιεί για την δική του αναγνώριση ώς τον μοναδικό αληθινό φορέα της Ελληνικής Θρησκείας! Στα πρώτα μου βήματα στον χώρο ητάν ο πρώτος που ακολουθούσα και δίαβαζα, και πολλές φορέσ αναφέρει οτι του παρεδώθησαν μυστικά ονόματα και η ''μυστική'' όπως ισχυρίζεται ιεροτελεστία του ''ανοίγματος οφθαλμων'' για την καθιέρωση-ανύψωαη των λατρευτικών αγαλμάτων. Πάντα απορούσα απο πού του παρεδώθησαν και περίμενα το εν λόγω βιβλίο προς απάντηση!
Εν συντομία ο καθολικισμός - δογματισμός του ΥΣΕΕ και η απόριψη και επίθεση σε οποιαδήποτε άλλη εκφραση της ελληνικής θρησκείας πέραν αυτού, με απέστρεψαν και με οδήγησαν σε πιό ''έντιμες και σεμνές'' κοινότητες που δεν επιδιώκουν αξιώματα και αναγνωριση και κύριο μέλημά τους είναι η αγάπη και ο σεβασμός για την αληθινή Αρχαία λατρεία και όχι το ''καπέλωμα'' της ελληνικής θρησκευτικής αναγεννησης!

ΥΣ Σε μία σχετικά πρόσφατη ανάρτηση Ο κ Ρασσιάς μας αποθαρρύνει απο το να γιορτάζουμε αρχαίες εορτές και να ακολουθπύμε πιστά τις παραδόσεις και ακόμη και απο την αρχαία ενδυμασία χαρακτηρίζοντάς την ''γραφική και γελοία'' στη σημερινή εποχή, λέγοντας οτι οι συγχρονοι ιερέις φέρουν την ενδυμασία του ΥΣΕΕ και ακολουθούν το δικό τους σύχρονο εορτολόγιο. Άποψή μου λοιπόν έιναι οτι το ΥΣΕΕ πιό πολύ αποκαλυπτικό δόγμα θυμίζει παρά την συνέχεια του Ελληνικού Πολυθεϊσμου και μοιαζει εντελώς αντίθετο με το ελεύθερο πνεύμα του ελληνισμού. Και τέλος όπως ολλα τα αποκαλυπτυκά δόγματα υστερει ιστορικότητας και αποδείξεων!

(Συγνώμη αν σας κουρασα με την γκρίνια και την αθλια ορθογραφία μου)

Ανώνυμος είπε...

Εγώ δεν έχω να πω κάτι σε επίπεδο οργανωτικών ζητημάτων των διαφόρων λατρευτικών συνδέσμων. Για μένα το μόνο που έχει την όποια σημασία είναι το αν ισχύουν αυτά που λέει ο Ρασσιάς. Τίποτε άλλο. Αν ο Ρασσιάς θεωρεί ότι επειδή του έδειξαν κάποιες φωτοτυπίες από μεσαιωνικά έγγραφα που περιείχαν μυστική ελληνική θεολογία αποκτά το δικαίωμα να ισχυρίζεται ότι υπάρχει αλυσίδα του ΥΣΕΕ με το Μεσαίωνα και τον Πλήθωνα, μπορεί να το υποστηρίζει στο μέτρο που μπορεί να το αποδείξει. Αφού δεν έχει διάθεση να το αποδείξει, δεν τίθεται καν θέμα. Αν έχει παρουσιάσει αποδείξεις εντός της οργάνωσής του, πολύ καλά κάνουν και τις δέχονται οι μετέχοντες. Αν δεν έχει παρουσιάσει, κακώς δεν έχουν φύγει.

Αυτό που λέει ο ίδιος, τουλάχιστον προς τα έξω, είναι "εμπιστευτείτε με γιατί έχω αποδείξει την αξιοπιστία μου". Και φαίνεται να τον εμπιστεύονται αξιόλογοι και σίγουρα άξιοι εμπιστοσύνης άνθρωποι (όπως ο Αθωνίτης), αλλά και απαράδεκτα σούργελα (όπως το διαπρεπές ανθυποτρολ και χυδαίος υβριστής του Διαδικτύου "Αγαθοδαίμων" -- https://art-io.eu/το-μεγαλείο-και-την-απελπι σία-σου/ -- που είχε σίγουρα από παλιά ανάμειξη με το χώρο των ελλήνων λατρευτών -- https://www.youtube.com/watch?v=lu3IUi-RLOk ). Τι σημαίνει αυτό; Δεν ξέρω, ξέρω όμως ότι μπορεί να μην εμπιστεύομαι το Ρασσιά, εμπιστεύομαι όμως το Σάθα. Αν αυτά που λέει ο Σάθας στέκουν, το ζήτημα δεν είναι να την πέσουμε στο Ρασσιά, αλλά να βρουν άλλοι τα αρχεία του Σάθα και να τα βγάλουν στο φως οριστικά και αμετάκλητα με απόλυτη διάυγεια, πέρα από τις όποιες cadreιστικές και μυστικοεταιρίτικες εμμονές του Ρασσιά. Τότε, αν ο Ρασσιάς λέει ψέματα ή/και διαστρεβλώνει την αλήθεια για να στηρίξει το μαγαζί του, θα ξεφτιλιστεί και θα πέσει από μόνος του χωρίς να χρειαστεί να του την πέσουμε. Αν λέει αλήθεια, τότε θα έχει απόλυτο δίκιο όσον αφορά το μαγαζί του κι έληξε το ζήτημα.

Πανδιων είπε...

Διοφάντη ευχαριστώ για το σχόλιο σου. Νομίζω κινούμαστε στο ίδιο μήκος κύματος. Και καθώς συμφωνώ στην λογική του επόμενου σχολίου του Ανώνυμου, να ξεκαθαρίσω πως η διαφορά εστίασης μεταξύ ημών έγκειται το οτι εμένα (και προφανώς και τον Διοφάντη) μας ενδιαφέρει πρωτίστως ο πολυθεϊσμός ως ζώσα θρησκεία και όχι τα ιστορικά συμφραζόμενα αυτού, για να βγάλουμε κάποια ωραία και ενδιαφέροντα μεν αλλά δευτέρου και τρίτου επιπέδου ουσίας συμπεράσματα δε. Ως εκ τούτου το ξαναλέω το πρόβλημα (τουλάχιστον για μένα) δεν είναι η αλήθεια η όχι του κατασκευάσματος του Σάθα, ούτε καν η ιδιοποίηση αυτού από έναν οργανισμό, ή σύλλογο, ή ομάδα (και όχι μαγαζί, μην φτάνουμε μέχρι εκεί), εάν αυτός ο οργανισμός δεν βάσιζε στο όποιο ιστορικό εφεύρημα την "μοναδικότητα" και "εγκυρότητα" του η οποία έρχεται σε άμεση αντιπαράθεση με όποια άλλη υπαρκτή η μελλοντική, καλή η κακή ανάλογη πολυθεϊστική έκφραση.

Την ουσία του προβλήματος μου την έχω αναλύσει σε παλαιότερο άρθρο εδώ:
http://megaseniautos.blogspot.com/2013/12/Apocalypse-Hellenism-synexeia-Plethon.html

Ουσιαστικά με αυτό που κάνει ο Β.Ρασσιάς, είτε είναι αλήθεια το ιστορικό αφήγημα είτε όχι, είναι να καταργεί βασικές αρχές του πολυθεϊσμού ώς κοσμοαντίληψη, νοοτροπία και θρησκευτικοκοινωνικό σύστημα. Δηλαδή θέτει μόνος του τις βάσεις για αυτογκόλ από τα αποδυτήρια. Αν η όλη ιστορία με τον Σάθα είναι ψέμα και επιπλέον αυτό το ψέμα χρησιμοποιεί ο Ρασσιάς για προσωπικούς λόγους, τότε η αυτοαγόρευση του στον τελευταίο (χρονικά) ελληνομνήμονα και του ΥΣΕΕ ως του μοναδικού οργανισμού που τηρεί αυτή την διαδοχή, αν εκτεθεί, θα δημιουργήσει εξαιρετικές ευκαιρίες για τους εχθρούς του πολυθεϊσμού. Αν το αφήγημα είναι αλήθεια τότε στην καλύτερη, σε έναν ζώντα πολυθεϊσμό, ο Ρασσιάς και το ΥΣΕΕ θα ήταν ένας εκ των πολλών ιεροφάντων και ένας εκ των πολλών μυστηριακών θιάσων αντίστοιχα και αυτή θα έπρεπε να είναι η θέση τους. Ακούστηκε πχ πουθενά στον πολυθεϊσμό να λέει ο Ελευσίνιος ιεροφάντης πως αυτός κατέχει την Μόνη αλήθεια και πως είναι αυθεντικός Εκπρόσωπος ενώ τα άλλα μυστήρια ψέματα, από βαλτούς, από εχθρούς, προδότες κτλ που έχουν εμφανιστεί για την καταστρέψουν(την μόνη Αλήθεια); Φυσικά και όχι γιατί ποτέ αυτή η αντίληψη και αυτές οι πρακτικές δεν ήταν μέρος του πολυθεϊσμού. Τώρα αν κάποιος πεί πως αναγκαστικά ο ελληνικός πολυθεϊσμός οδηγήθηκε λόγω διωγμών σε τέτοια μονοπάτια τότε απλά θα πώ, πως σε αυτή την περίπτωση έχασε την ουσία του και έπαψε να είναι πολυθεϊσμός οπότε θα πρέπει να επανέρθει ξανά στις - και ξαναπαραπέμπω στο άρθρο μου - αληθινές του ρίζες.

Πανδιων είπε...

Τι μου έβαλες ρε συ Ανώνυμε το λινκ (https://art-io.eu/το-μεγαλείο-και-την-απελπι σία-σου/).
Να δώ περισσότερα σχόλια των καμμένων εγκεφαλικά και μόνιμα υβριστών θιασωτών της συνέχειας να αναρωτιέμαι ποιο το νόημα να προσπαθείς να συζητάς με επιχειρήματα και ευγενικά;

Ανώνυμος είπε...

Εδώ θέτεις ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα (ή μάλλον το επαναφέρεις μέσω της προηγούμενης δημοσίευσής σου). ΟΛΟ αυτό το ζήτημα, στο οργανωτικό επίπεδο, έχει να κάνει με το τι είναι ρεκονστρουκτιονισμός και τι ζώσα παράδοση. Ο Ρασσιάς ισχυρίζεται αυτά που ισχυρίζεται επειδή θεωρεί πως μια ζώσα παράδοση πρέπει να είναι παραδεδομένη. Χρειάζεται δηλαδή "ψιθυρίσματα" από αυτί σ' αυτί διαμέσου των αιώνων και δε μπορεί να θεωρηθεί ζώσα αν για κάποιους αιώνες κυριολεκτικά ούτε ένας δεν την "ζούσε". Σε τακτικό επίπεδο, αυτό μπορεί να είναι απλώς απάντηση στους έξω που είναι πάντα έτοιμοι για διαβολή. Γιατί όταν σου την πέφτουν οι χριστιανοί, το περιμένεις. Όταν σου την πέφτει ο μέσος προοδευτικούλης αθεϊτσος ότι η θρησκεία σου δεν είναι "κανονική" γιατί την ξέθαψες (ενώ αναγνωρίζει πλήρη κανονικότητα σε χριστιανο-εβραιο-μουσουλμάνους), τα στοιχεία που φέρνει ο Σάθας στην επιφάνεια και ο τρόπος που τα συνθέτει είναι εξαιρετικής ποιότητας τακτικό όπλο. Δε διαφωνώ με αυτό που λες σε θεολογικό επίπεδο, ότι δηλαδή αν κάποιος κάνει σωστά τις τελετές, δεν έχει σημασία πώς έμαθαν να τις κάνουν σωστά. Κι αν υπάρχει συνέχεια, αυτό μπορεί και να διέφθειρε την ορθοπραξία περισσότερο από την ασυνέχεια. Απ’ την άλλη, εφόσον ως οργανωτικό βλέπω το ζήτημα, η απαίτηση για απόκρουση της κατηγορίας του ρεκονστρουκτιονισμού παραμένει στην κορυφή. Όσο υπάρχει αυτή η κατηγορία και όσο κάποιος σοβαρός επιστήμονας δεν ξεκινάει να βγάλει 100% στο φως και να μελετήσει διεξοδικά τα όσα λέει ο Σάθας, ο Ρασσιάς και οι ισχυρισμοί του παραμένουν υποσημείωση στο Σάθειο ζήτημα, και η ανάγκη για απόδειξη συνέχειας ακλόνητη.

Το link δεν το έβαλα για τα σχόλια (που τα βρίσκω πολιτισμένα), αλλά επειδή το site ανήκει σε ένα διαδικτυακό τρολάκι που βρίζει κόσμο δεξιά κι αριστερά με sock λογαριασμούς και δηλώνει fan του Ρασσιά έχοντας σπρώξει και το βιβλίο του. Εννοώντας ότι στους υποστηρικτές του Ρασσιά θα βρεις και (κατ' εμέ) αξιόλογους ανθρώπους και αισχρά σκαλαπουνταράκια του διαδικτύου.

(Παρεμπιπτόντως, επειδή το browser που χρησιμοποιώ δε με αφήνει να γραφτώ για κάποιο λόγο και με λες Ανώνυμο, Βίκος λέγομαι, εκ Λεμεσού.)

Πανδιων είπε...

"Ο Ρασσιάς ισχυρίζεται αυτά που ισχυρίζεται επειδή θεωρεί πως μια ζώσα παράδοση πρέπει να είναι παραδεδομένη."
Ότι δηλαδή όλοι οι αναθρεμμενοι σε μονοθεϊστικό περιβάλλον όπως ο Guenon στο άρθρο μου και είδαμε με το παράδειγμα που κατέληξε αυτό. ΄Παρόμοιες επιρροές με μυστικά τάγματα του μεσαίωνα κτλ είχαν και αυτοί.

"όταν σου την πέφτουν ...."
Δηλαδή σύμφωνα με αυτή την λογική άμα σου την πέφτουν πως δεν έχεις ιερό βιβλίο εφευρίσκεις ένα, άμα στην πέσουν πως δεν έχεις εκκλησία χτίζεις μια κοκ. Άμα κάνεις έτσι όταν σου την πέφτουν απλά αφομοιώθηκες και έγινες ίδιος με τον "εχθρό".

Διοφάντης είπε...

Το μόνο σίγουρο είναι οτι η αρχαία μας ''θρησκεία'' μας παραδόθηκε μέσω των σωζόμενων κειμένων και των αρχαιολογικών ευρημάτων καθώς και απο την ζώσα παράδοση των εθίμων (και ότι έκλεψε ο χριστιανισμός)! Δέν αμφιβάλλω καθόλου οτι κάποιοι προσπάθησαν να διατηρήσουν την οικιακή τους λατρεία άλλα και ευρήματα από σπήλαια μαρτυρούν την δημόσια λατρεία (υπό διωγμό).
Αυτά όμως σταματούν σε διάφορες χρονικές περιόδους.

Απο εκεί και πέρα όμως o κάθε λογικά σκεπτόμενος έχει κάθε δίκιο να αμφισβητεί μυθοπλασίες περί μυστικής παραδόσεως στις μέρες μας και μάλιστα αποκλειστικά στον κ. Ρασσιά, ένω οι ίδιοι αυτοί φορείς που τα διέσωσαν παρέμειναν μυστηριωδώς άπραγοι.

Εξάλλου οι ιεροτελεστίες του κ Ρασσιά με αυτά που αναφέρει πχ ο Walter Burkert, έχουν χαοτικές διαφορές, οπότε τι είδους παράδοση του έγινε και απο ποιό ιερατείο. Δεν υπήρχαν διαφορές στις παραδόσεις, τις εορτές, τα ημερολόγια και τις τελετουργείες ανάμεσα στις διαφορες πόλεις απο την Θράκη μέχρι την Συρία και την Έφεσο ;όπως ειναι αναμενόμενο άλλωστε για μία φυσική ελεύθερη θρησκεία εν αντιθέσει με ένα δόγμα που είναι παντού το ίδιο και απαράλλακτο.

Τέλος όπως αναφέρει ο κ. Χρίστος, στη περίπτωση που πράγματι συνωμότησαν τα ιερατεία ώστε να διασωθεί η εν λόγω παράδοση μέσω μυστικών εταιριών τότε αυτό που σύμφωνα με τους ισχυρισμούς διασώθηκε ''υπόγεια'' και από μια μικρή ομάδα ανθρώπων δεν έχει καμία σχέση με τον Ελληνισμό. όπως άλλωστε φαίνεται ξεκάθαρα απο την πρακτική του ΥΣΕΕ που δεν έχει φέρει στο φως τίποτε καινούργιο και απέχει πολύ απο ότι γνωρίζουμε για την αρχαία λατρεία.

Πρόσφατα στην συνέντευξη του, ο κ Ρασσιάς φάνηκε πολύ ενοχλημένος απο την μη αποδοχή του βιβλίου και την ερώτηση του δημοσιογράφου για τυχόν δημοσίευση των αποδείξεων, λέγοντας μάλιστα οτι στην αρχαιότητα αρκούσε το Ήθος του ομιλούντα για να πειστεί ο κόσμος, και δεν ζητούσαν αποδείξεις πχ απο τον Ηρόδοτο! Θεωρώντας οτι το ίδιο έπρεπε να είχε γίνει και στην περιπτωσή του! Και μετά το γύρισε πάλι στο ότι αυτοι που δεν αποδέχονται την ιστορία του να το πάρουν σαν ένα είναι μυθολογικό αφήγημα. (εύκολος τρόπος για να μήν δωσεις εξηγήσεις , όπου βολεύει ιστορία όπου όχι φανταστικό μυθηστόρημα)

Δεν θα σχολιάσω την ''πίστευε και μή ερεύνα'' νοοτροπία που προτείνει ούτε το οτι οι αρχαίοι (που πρώτοι αυτόι εφηύραν την επιστημονική ιστορική μέθοδο) δεν αποζητούσαν ποτε αποδείξεις, ουτε φυσικά το ήθος που επικαλείται ίδιος για τον εαυτο του σαν απολογία. (που πήγε η αρετή της μετριοφροσύνης?)

Ας μήν μακρηγορώ άλλο, δεν επιτίθεμαι σε καμία περίπτωση στον κ. Ρασσιά ούτε είμαι απο αυτούς που ο ίδιος θεωρεί οτι ''του την πέφτουνε''. (έκτος αν αυτό αφορά όλους όσους του κάνουν κριτική, και τους απανταχού σκεπτικιστές) .
Το αναφέρω γιατί μου φάνηκε εντελώς κωμικό και παιδιάστικο αυτό το σημείο της συνέντευξης, ενώ τα υπόλοιπα που είπε ήταν αρκετά καλά και συμφωνώ με πολλά! Άλλωστε έχω και αρκετά απο τα βιβλία του και τα βρίσκω αρκετά καλά και ενδιαφέροντα!

Ανώνυμος είπε...

Επαναλαμβάνω πως πρωτίστως με ενδιαφέρει η ύπαρξη ή μη των ιστορικών τεκμηρίων που ο Ρασσιάς και άλλοι εντός του ΥΣΕΕ ισχυρίζεται ότι υπάρχουν, και πως δεν έχω κάτι ουσιαστικό να προσφέρω στο οργανωτικό επίπεδο διότι δεν ανήκω σε καμία συλλογικότητα. Ο Ρασσιάς ομολογουμένως λέει χοντρές βλακείες όταν τίθεται το ζήτημα των ιστορικών αποδείξεων, όπως και ΟΛΟΙ στο ΥΣΕΕ λένε τέτοια μόλις τίθεται το συγκεκριμένο ζήτημα. Αλλά αυτό είναι πιο πολύ αισθητικό ζήτημα. Εάν το "Σχίσμα των Εκκλησιών" (γιατί λυπάμαι, αλλά απ' έξω αυτό φαίνεται και μάλιστα σε 10 χρόνια ενώ τους χριστιανούς τους πήρε 1000) οφείλεται στο Filioque του ρεκονστρουκιονισμού/"δεν κάνουμε φωτογραφική αναπαράσταση από βιβλία αρχαιολογίας" απέναντι στο "ο Ρασσιάς μονοθεΐζει"/"και να υπήρξαν μυστικές εταιρίες του Μεσαίωνα δεν διέσωσαν τον κανονικό ελληνικό πολυθεϊσμό", απ' έξω δε βλέπω κάποια διαφορά λεπτότερη απ' την ανθρώπινη ή θεϊκή φύση του Ιησού. Η λατρεία των θεών και των πνευμάτων μπορεί να γίνει με ακραίως διαφορετικά ιδεολογικά υπόβαθρα, συμπεριλαμβανομένου και του ακραιφνώς μονοθεϊστικού, εφόσον τηρούνται κάποιες βασικές παραδοσιακές δομές της θυσίας. Από εκεί και πέρα, αν η διαφοροποίηση έγινε για οργανωτικούς λόγους (πώς θα σταθούμε απέναντι στο κράτος, στην κοινωνία κτλ) μπορώ να εξηγήσω τις χαζές διενέξεις.

Εφόσον δηλαδή θέλετε να πούμε για τα οργανωτικά, το αν ο Ρασσιάς έχει μολυνθεί από νεωτεριστικές ιδεολογίες ή αν τα σωματεία εκτός του ΥΣΕΕ κάνουν ρεκονστρουκτιονισμό ΔΕΝ μου φαίνονται σοβαρά ζητήματα για ένα τέτοιο Σχίσμα.

Όσον αφορά τον Σάθα, ισχυρίζεται για παράδειγμα πως η προφητείες του Αγαθάγγελου είναι σύγγραμμα ελληνοθρήσκου εταίρου (συγγεκριμένα του Διασσωρινού, παρολίγον απελευθερωτή της Κύπρου) που στόχο είχαν να προετοιμάσουν τους Ρωμνιούς για την άφιξη ενός Έλληνος Σωτήρος στα πρότυπα του Μεσσία-Απελευθερωτή Βασιλιά που ανέμεναν, οπότε το πόσο η μερίδα του θρησκευτικού Ελληνισμού που επιμένει στην Κλασική καθαρότητα (άνθρωποι που θεωρούν τον Ιουλιανό "χριστιανομαθημένο" και τον Ιάμβλιχο με τα Χαλδαϊκά Λόγια "ανατολίτικες μολύνσεις", γιατί και τέτοιος έχω συναντήσει, χωρίς να υπονοώ ότι ο οικοδεσπότης μας ανήκε σ' αυτήν την μερίδα) θα δεχόταν ποτέ ως συλλατρευτές τους όποιους επιγόνους αυτών των έστω υποθετικών εταίρων, βρίσκεται ούτως ή άλλως επί εξαιρετικά αμφιβόλου βάσης.

--Βίκος Β.

Διοφάντης είπε...

''Η λατρεία των θεών και των πνευμάτων μπορεί να γίνει με ακραίως διαφορετικά ιδεολογικά υπόβαθρα, '' Δεν διαφωνώ καθόλου ούτε υποστηρίζω οτι η φωτογραφική αναπαράσταση είναι ο μόνος ορθός τρόπος. Απλώς κάνω κριτική σε κάποιον που υποστηρίζει οτι αυτος ειναι ο μόνος σωστός και όλοι οι άλλοι λαθος ή οτι αφελείς η γραφικοί ή βαλτοί για να γελοιοποιήσουν την Ελληνική θρησκεία, Αυτα τα λέει ο ίδιος ο κ. Ρασσιάς για όλους όσους ασχολόυνται με τον ελληνισμό εκτός τους ΥΣΕΕ, επομένως είναι ο μόνος στο χώρο που επιδιώκει το ''σχίσμα'' που αναφέρεις. (ο ίδιος επέλεξε να απέχει και απο τα Προμήθεια και να λέει οτι δεν ανήκουν στην Ελληνική θρησκεία.)Δημιουργεί πάντου εχθρούς χωρίς λόγο.

Προσωπικά θεωρώ οτι δεν υπάρχει σωστός η λάθος τρόπος λατρείας και δεν απορρίπτω κανέναν, τα παραπάνω επιχειρήματα μου τα ανέφερα μόνο ως κριτική σε κάποιον που θεωρεί οτι είναι ο μονος επίσημος φορέας της ελληνικής θρησκείας (και μάλιστα με ''την βούλα'') και οτι όλοι οι άλλοι που δεν ανήκουν στο ΥΣΕΕ είναι λάθος, κακόβουλοι κλπ.
Και μόνο η αυθαίρετη ονομασία Ύπατο.... δήλωνε εξ αρχής τις προθέσεις του κ. Ρασσιά, άλλο αν κάποιοι ενθουσιασμένοι τότε με την αναγέννηση του ελληνισμού αργήσαμε να το καταλάβουμε.

Πάντως σε γενικές γραμμές δεν διαφωνώ μαζί σας κ. Βικο, και ο καθένας είναι ελεύθερος να ακολουθήσει ότι θέλει αλλά και να κάνει κριτική όπυ θέλει, Όσο για τον Σάθα κρατώ τις επιφυλάξεις μου. Καλό απόγευμα κύριοι....

Ανώνυμος είπε...

Γι' αυτό εγώ βλέπω ως τακτική και μόνο τακτική αυτό το Σχίσμα. Στο ΥΣΕΕ έχουν γράψει ότι στα Προμήθεια ξεκίνησε κι έχουν ρίξει το φταίξιμο σε άλλους που το σνόμπαραν/έδιωξαν. Αλλά αυτό δεν έχει σχέση με την μετέπειτα αντιμετώπιση. Όσον αφορά την μετέπειτα αντιμετώπιση του Ρασσιά προσωπικά, μου φαίνεται πως απλώς θέλει να ορθώσει προστατευτικά τείχη. Στα γραπτά του ανοιχτά μπορεί να δει κανείς ότι ο συγκεκριμένος άνθρωπος είναι "τακτικός λενινιστής"/μπλανκιστής. (Το "λενινισμός" δεν αφορά την ιδεολογία, μόνο την τακτική, τακτικοί λενινιστές υπάρχουν σε όλα τα πολιτικά μήκη και πλάτη.)

https://en.wikipedia.org/wiki/Vanguardism

Από αυτή την σκοπιά, αμέσως εξηγείται το γιατί θέλει περιχαρακώματα και όχι ανοίγματα. Τα περιχαρακώματα μπορούν να οδηγήσουν στην επιτυχία με μια 100% αφοσιωμένη ομάδα ανθρώπων με ξεκάθαρο στόχο, τα ανοίγματα σε αφήνουν ευάλωτο και μπορεί αν μπει κι ένα σούργελο μέσα να σε καταστρέψει επικοινωνιακά–κι όταν ζούμε στην εποχήν των meme, δεν μπορώ να τολμήσω να πω ότι αυτή η τακτική δεν έχει νόημα.

Τα Προμήθεια, κατά την εκτίμηση του Ρασσιά, είναι πολύ εκτεθειμένα, πολύ "πανηγυρτζίδικα", δημιουργούν κακή εικόνα στους έξω, και αυτό φαίνεται να ενδιαφέρει ιδιαιτέρως το Ρασσιά, και πολύ καλά κάνει γιατί είναι από τους ελάχιστους στον "χώρο" που ξέρει να αυτοπροβάλλεται και να προστατεύει τη σοβαρότητά του... μέχρι που φτάνουμε στην Μυστική Εταιρία του Σάθα. Εκεί, είναι σα να άνοιξε το πουκάμισό του και να είπε, "πυροβολήστε με" ρίχνοντας τη βόμβα κι αρνούμενος να παρουσιάσει τεκμήρια και πηγές. Άρα είναι σαν να πέταξε στα σκουπίδια ό,τι σοβαρότητα είχε διατηρήσει προηγουμένως. Σε επικοινωνιακό επίπεδο, αυτοπυροβολήθηκε, όπως παραδέχεται κουτσά-κουτσά και ο ίδιος. Αλλά αυτό κάνει επιτακτικότερη την ανάγκη αποκάλυψης των πηγών του Σάθα!

Το ζήτημα, τώρα, της παράδοσης, δεν είναι τόσο απλό. Γιατί δεν υπάρχει προηγούμενο συνέχισης λατρείας άνευ συνεχείας. Το μόνο παράδειγμα εγκαθίδρυσης μαντείου, ας πούμε, που γνωρίζω σε ΜΗ μυθικούς χρόνους, είναι η πρωτοχριστιανικοπνευστη αγυρτία του Αλεξάνδρου εξ Αβωνοτοίχου με το "μαντείο του Νέου Ασκληπιού/Γλύκωνος". Η παράδοση χρειάζεται ένα βάθος αιώνων και συνέχεια για να διακριθεί από την δεισιδαιμονία. Σήμερα δεν υπάρχουν άνθρωποι που να έχουν άμεση επαφή με την φύση ώστε να ιδρύσουν μαντεία χωρίς να είναι αγύρτες, κι όταν λέω "σήμερα" εννοώ εδώ και τουλάχιστον 2500 χρόνια (και προφανώς λέω λίγα γιατί δε θεωρώ πως μη αγύρτικα μαντεία θα μπορούσαν να ιδρυθούν σε μια κοινωνία που κατέχει την γραφή). Επομένως υπάρχουν δύο επιλογές: ανοιχτή παραδοχή πολυθεϊστικού ρεκονστρουκτιονισμού (το πιάνουμε από εκεί που το άφησαν κάνοντας συγκόλληση σα να έχουμε στα χέρια μας σπασμένο άγαλμα), ή αφήγημα συνέχειας (με όποια μορφή κι αν επέζησε ως σήμερα, αυτήν έχουμε και πορευόμαστε). Δεν βλέπω τρίτο δρόμο.

--Βίκος Β.

Ανώνυμος είπε...

Δεν κατανοώ τις αναλύσεις επί αναλύσεων στα 24 σχόλια, αφού ο Ρασσιάς τα ίδια έλεγε από πάντα. Το Υ στο ΥΣΕΕ ανέκαθεν 'Ύπατο' εσήμαινε. Προτού βγουν τα 'ιερά κάκαλα' στη φόρα, η αιτιολογία ήταν εξίσου γελοία και ανυπόστατη, ότι δηλαδή τα τρία, τέσσερα ή πέντε χρόνια τα οποία χώριζαν την ίδρυση του ΥΣΕΕ από αυτή άλλων συλλόγων/σωματείων του έδιναν με κάποιο τρόπο την πρωτοκαθεδρία του 'umbrella organization'. Αν ήσουν, δηλαδή, Ελληνόθρησκος, όφειλες να ενταχθείς κάτω από έναν τύπο που εξυμνούσε παρακρατικούς όπως ο Abbie Hoffman.


Βεβαίως τότε ακόμη ο Πανδίων δεν ενοχλούταν αρκετά ώστε να αποχωρήσει.

Πανδιων είπε...

Ε εντάξει δεν είναι το ίδιο, η με πολιτική σκοπιμότητα τοποθέτηση ενός Υ και το να προμοτάρεις μαρκετιστικα, ή προπαγανδιστικά αν θές, πως είσαι Υπατος ή ότι άλλο για σοβαρούς ή γελοίους (δεν το εξετάζω) λόγους, με το να ξυπνάς ξαφνικά και να εφευρίσκεις (σαν επίρρωση του Υ) "ιερά κάκαλα" και αντίστοιχα πράγματα, τα οποια πια αναφέρονται και επηρεάζουν θρησκευτικά/θεολογικά ζητήματα. Ναι όντως, τα πρώτα δεν με ενοχλούσαν αρκετά και νόμιζα πως υπήρχε χώρος για βελτίωση και αλλαγή των κακώς κειμένων, αλλά δυστυχώς φαίνεται πως μετά απο ένα σημείο δεν υπάρχει επιστροφή. Όπως είχα πει κάποτε σχετικά Corruptio Optimi Pessima.